Normal basınçlı hidrosefali
Beyin içerisinde karıncık (ventrikül) denilen boşluklarda ve beynin etrafında beynin ihtiyacı olan ya da atık bazı maddeleri taşıyan, ayrıca kafatası içinde bir su yastığı oluşturan beyin omurilik sıvısı denilen bir sıvı dolaşır.
Bu sıvı yapım ve emilimi ile her zaman denege olur. Ancak bazen bu dengede bozukluklar ile yada dolaşım sırasındaki tıkanıklıklardan dolayı birikme gösterir. Bu birikim ile beyin dokusunda sıkışma ve sonrasında işlev kaybı yaparak bulguları oluşturur. Sıklıkla 60-70 yaşları civarında insanları etkiler. Bazen kafa travması, geçirilmiş hastalıklar, kanamalar sonrasında görülebilirse de çoğunlukla neden belirsizdir.
Normal basınçlı hidrosefali bulguları nelerdir?
Bu hastalığı tanımlayan kişilere ithafen Adams Hakim üçlüsü denecek şekilde üç ana bulgu vardır.Yürüme güçlüğü, sanki dengesiz bir yerde yürürmüşcesine öne eğik gövde geniş açılmış bacaklar ile yerden güçlükle kaldırılan ayaklar ile saptanır.
Hafıza bozukluğu yada düşünme yeteneklerinde azalma, sıklıkla düşüncede yavaşlama, planlama ve karar vermede güçlükler, konsantrasyon kayıpları ile birlikte kişilik ve davranış bozuklukları görünür.
Üçüncü ana bulgu olan idarar kontrolünün kaybı genellikle en son ortaya çıkar. Hastalar idrar kaçırırlar. Bu bulgular yaşlı insanlarda çok farklı hastalıklarda da görülebilse de ayırıcı tanı yöntemleri ile Parkinson ve Alzheimer hastalığından ayırmak ve tanı koymak mümkün olabilir.
Normal basınçlı hidrosefaliye nasıl tanı konulur?
Tanı için kullanılabilecek kesin bir yöntem yoktur. Üçlü bulgunun kendisi bile her hastada her zaman bulunmayabilir. Ancak, diğer olası hastalıkları dışlayacak şekilde muayene ve öykünün değerlendirilmesi yararlıdır. Ek olarak manyetik rezonans incelemeler (MRI) hem ventriküllerdeki genişlemeyi hem de ek bazı çekim protokolleri ile beyin omurilik akımını gösterebilirler. Bazen hastada bulunan ayırıcı tanıda yararlı bir bulgu olan atrofi denilen doku erimesi de saptanabilir. Nörologlar tarafından yapılacak bazı yürüme, hafıza yada bilişsel testler de ayırıcı tanı için oldukça yararlıdır.Bazı durumlarda bel omurları arasından girilerek yapılan, aralıklı yada birkaç gün sürekli, beyin omurilik sıvısının alınması hastalarda bir miktar düzelmeye neden olabilir. Tam güvenilir bir yönem olmasa da yararlı bilgiler sağlayabilir. Beyin omurilik sıvısının bazı kimyasallar ile işaretlendikten sonra emilme hızının saptanmaya çalışılması da tanı için yararlı olabilir.